Mgr Weronika Golletz jest doktorantką fizyki w Zakładzie Zimnych Atomów na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ.
W ramach doktoratu zajmuje się badaniem własności kryształów czasowych. Układy te, w przeciwieństwie do zwykłych kryształów o regularnym układzie atomów, periodycznie organizują swój ruch nie w przestrzeni, a w czasie.
Jak odkrywamy fizykę? - 7 marca 2024
Odkrywanie reguł rządzących światem to trochę jak próba zrozumienia gry w szachy, nie znając jej zasad, jednak starając się je odgadnąć poprzez obserwację poruszających się podczas rozgrywki figur. Fizycy postępują bardzo podobnie – obserwują świat dookoła nas i próbują odkryć reguły, które nim rządzą.
Mgr Weronika Golletz w trakcie swojego wykładu przybliży uczestnikom pracę naukowców i opowie, jak odkrywają oni te zasady. Pokaże na podstawie wybranych paradoksów w fizyce, że to, co wydaje nam się zgodne z intuicją, nie zawsze jest prawdą. Dlatego też prawdziwym testem naszych teorii i założeń jest eksperyment, który czasami przynosi niespodziewane wyniki.
Dr Marek Weżgowiec pracuje w Zakładzie Radioastronomii i Fizyki Kosmicznej w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego.
W swojej pracy naukowej zajmuje się badaniem emisji radiowej oraz rentgenowskiej od galaktyk spiralnych oraz radiogalaktyk. Emisja radiowa, szczególnie spolaryzowana, dostarcza istotnych informacji o polach magnetycznych badanych obiektów, natomiast emisja rentgenowska odkrywa rozkład oraz właściwości gorącego gazu. Zestawienie wyników badań w obu tych zakresach umożliwia mu weryfikację hipotez oddziaływań galaktyk z otaczającym je środowiskiem, czy też efektów działania zjawisk rekoneksji magnetycznej.
Gorący Wszechświat i nieuchwytne promieniowanie - 4 kwietnia 2024
Promieniowanie rentgenowskie, jak każde promieniowanie o dużej energii, jest dla człowieka szkodliwe. Umiejętnie wykorzystane potrafi jednak służyć nam nieocenioną pomocą, np. w medycynie. Dla astrofizyków natomiast jest źródłem bezcennych informacji na temat burzliwych zjawisk zachodzących we Wszechświecie. Dr Marek Weżgowiec podczas wykładu przedstawi specyfikę obserwacji rentgenowskich oraz wyjaśni, czego możemy dowiedzieć się z analizy uzyskanych danych, np. czy gorący gaz może ochłodzić się w fontannie.
Mgr Szymon Parzych jest doktorantem w Zakładzie Doświadczalnej Fizyki Cząstek i jej Zastosowań na Wydziale Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ. Od wielu lat pracuje w międzynarodowej grupie J-PET (Jagiellońska Pozytonowa Tomografia Emisyjna) rozwijającej nową generację tomografów PET oraz patentującej nowe technologie jej wykorzystywania.
W swoich badaniach skupia się głównie wokół nowatorskich zastosowań fizyki w medycynie w kontekście niewykorzystywanych dotąd możliwości Pozytonowej Tomografii Emisyjnej PET.
Jak fizyka jądrowa umożliwia wykonywanie zdjęć pacjentów w szpitalu? - 9 maja 2024
Wiele z nas miało kiedyś złamaną rękę albo nogę. Po udaniu się do szpitala, lekarz robił nam popularnie zwane prześwietlenie, czyli zdjęcie rentgenowskie, które pokazywało nasze kości. Zapewne też wiele z nas zna inny przypadek, kiedy to np. kogoś z naszej rodziny lekarz wysłał do szpitala na tzw. tomografię lub rezonans. Wtedy to też sfotografowano wnętrze tych osób, celem szukania jakichś nieprawidłowości. Nie są to jednak wszystkie możliwe urządzenia, które fotografują nasz organizm i właśnie na tych mniej znanych się skupimy.
Podczas wykładu zagłębimy się w niecodzienne zastosowania fizyki jądrowej, które umożliwiają wykonywanie zdjęć pacjentom w szpitalach dzisiaj i w przyszłości. Poznamy zasady działania różnych technologii obrazowania medycznego, odkrywając jedną z ról fizyka (i nie tylko!) w medycynie.
Prof. dr hab. inż. Andrzej Zięba jest emerytowanym profesorem na Wydziale Fizyki i Informatyki Stosowanej AGH. Przez lata zajmował się fizyką magnetyzmu ciała stałego i przemian fazowych. Prace nad rozwojem aparatury obejmowały m. in. budowę generatora impulsowych pól magnetycznych 25 T oraz zastosowanie detektora paskowego w dyfraktometrze rentgenowskim.
Opiekun naukowy Pracowni Fizycznej WFiIS, autor nowych ćwiczeń i pracownianego skryptu. Od dwóch dekad zajmuje się zagadnieniami metrologii, niepewności pomiaru i statystycznej analizy danych. (podręcznik: Analiza danych w naukach ścisłych i technice, PWN 2013, 2014; edycja ang. 2023).
Pracował w Polskim Towarzystwie Fizycznym, w którym zajmował się m.in. organizacją konkursów na doświadczenia pokazowe z fizyki i publikacje w Fotonie. Turysta górski i przewodnik tatrzański.
Pominięty fragment De revolutionibus, czyli o atomach Kopernika - 6 czerwca 2024
Rękopis De revolutionibus jest najcenniejszą pozycją w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej. Na końcu rozdziału VI księgi pierwszej jest fragment liczący 58 wyrazów, który nie znalazł się w pierwodruku norymberskim z 1543 r. W trakcie wykładu przedyskutowane zostaną relacje między rękopisem, wydaniami łacińskimi De revolutionibus oraz tłumaczeniami na język polski i angielski.
W pominiętym fragmencie Kopernik pisze o atomach (łac. atomi) w kontekście porównania niezmiernie wielkiej odległości do gwiazd z niezmiernie małymi rozmiarami atomów. Kopernik jest prawdopodobnie pierwszym Polakiem, który użył terminu „atomy”.
Dodatkowo, omówione zostaną poglądy Keplera na strukturę materii, przedstawione przezeń w pracy O sześciokątnych płatkach śniegu, oraz działalność Retyka w Krakowie, mieszkającego tu w latach 1554–1574.